اثربخشی ترسیم نقشه‌های مفهومی گروهی بر شاخص‌های شناختی- عاطفی درس شیمی

هدف این پژوهش تعیین اثربخشی ترسیم نقشه­های مفهومی گروهی بر شاخص­های شناختی – عاطفی درس شیمی بود. نمونه پژوهش را 147 نفر از دانش­آموزان دختر پایه اول متوسطه­ و محتوای آموزشی مورد نظر کتاب شیمی تشکیل می­داد و طرح پژوهشی بر اساس یک طرح نیمه آزمایشی با پس‌آزمون و گروه­های مقایسه طراحی شد. آزمودنی­ها به روش نمونه­گیری خوشه­ای تک‌مرحله‌ای انتخاب و به‌گونه‌ای تصادفی به گروه‌های آزمایش (60 نفر) و کنترل (87 نفر) تخصیص داده شدند. در گروه­های آزمایشی، نقشه­های مفهومی گروهی پس از تدریس معلم، توسط آزمودنی­ها ترسیم شد و در گروه کنترل نیز آزمودنی­ها به شیوه­ی مرسوم به یادگیری متن­های درسی مشابه پرداختند. شاخص­های شناختی پژوهش بر اساس یک آزمون محقق­ساخته و شاخص‌های عاطفی به‌وسیله پرسشنامه خوداثرمندی (موریس، 2001) مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته­های پژوهش نشان داد ساخت نقشه‌های مفهومی گروهی تأثیر مثبتی بر شاخص­های شناختی فراگیران در درس شیمی داشته است. بخش دیگری از یافته­ها نشان داد که ساخت نقشه­های مفهومی گروهی تنها توانسته است بر خوداثرمندی تحصیلی به‌عنوان یکی از مؤلفه­های شاخص عاطفی پژوهش، اثر معنادار داشته باشد و در دیگر مؤلفه­های خوداثرمندی (اجتماعی و هیجانی) تأثیر معنادار مشاهده نشد.